Wat is Metformine?

Wat is metformine?

Metformine is een veelgebruikt medicijn voor de behandeling van diabetes type 2. Dit medicijn helpt bij het verlagen van de bloedglucosewaarden en wordt vaak als eerste keuze voorgeschreven door artsen. Het werkzame bestanddeel, metforminehydrochloride, zorgt ervoor dat de lever minder glucose aanmaakt en verhoogt de insulinegevoeligheid van het lichaam. Hierdoor kan het lichaam beter omgaan met bloedsuiker. Daarnaast stimuleert metformine de aanmaak van het darmhormoon GLP-1, wat een gunstig effect heeft op de glucosewaarden en gewichtstoename helpt te voorkomen. In Nederland wordt dit medicijn door rond de 650.000 mensen gebruikt. 

Gebruik en dosering

Metformine is verkrijgbaar in tabletten van 500 mg, 850 mg en 1000 mg. De juiste dosering wordt bepaald door een arts en kan per individu verschillen.

• Kinderen vanaf 10 jaar en adolescenten: Startdosering is meestal 500 mg of 850 mg eenmaal daags, met een maximale dosering van 2000 mg per dag, verdeeld over 2 of 3 innamemomenten.

• Volwassenen: Beginnen doorgaans met 500 mg tot 850 mg, 2 tot 3 keer per dag. De maximale dosering is 3000 mg per dag, verdeeld over meerdere innames.

• Aanpassing: Na 10 tot 15 dagen kan de dosering worden bijgesteld op basis van de bloedsuikerspiegel.

Hoe neem je metformine in?

Om maag- en darmklachten te verminderen, wordt geadviseerd metformine tijdens of direct na een maaltijd in te nemen met een glas water. De tabletten mogen niet worden gebroken of gekauwd.

• 1 dosis per dag: bij het ontbijt.

• 2 doses per dag: bij het ontbijt en diner.

• 3 doses per dag: bij het ontbijt, de lunch en het diner.

Bijwerkingen van metformine

Veel mensen ervaren in het begin bijwerkingen, vooral op het gebied van maag en darmen. Dit zijn enkele bekende bijwerkingen:

• Zeer vaak: Misselijkheid, braken, diarree, buikpijn en verminderde eetlust. Deze klachten verdwijnen meestal na verloop van tijd.

• Vaak: Verandering in smaakbeleving.

• Zelden: Huidreacties zoals roodheid, jeuk of netelroos. Een tekort aan vitamine B12 kan ook ontstaan bij langdurig gebruik.

• Zeer zelden: Lactaatacidose, een ernstige aandoening waarbij melkzuur zich ophoopt in het lichaam. Symptomen zijn spierpijn, vermoeidheid, snelle ademhaling en een lage lichaamstemperatuur. Bij vermoeden van lactaatacidose moet het gebruik direct worden gestaakt en een arts worden geraadpleegd.

Een onderzoek van Lareb liet zien dat 35% van de gebruikers bijwerkingen ervaart, waarvan diarree het meest voorkomt (15%). Bij 75% van de gebruikers nemen de bijwerkingen na verloop van tijd af.

Metformine bij diabetes type 1

Hoewel metformine primair wordt voorgeschreven bij diabetes type 2, kan het in sommige gevallen ook nuttig zijn bij diabetes type 1, met name bij mensen met het metabool syndroom. Door de verhoogde insulinegevoeligheid kan de insulinebehoefte afnemen, maar het effect verschilt per persoon.

Wat te doen bij bijwerkingen?

Bespreek bijwerkingen altijd met een arts. Mogelijke oplossingen zijn:

• Een ander merk metformine proberen.

• De dosering aanpassen.

• Starten met een lage dosering en geleidelijk ophogen.

• Overstappen op langwerkende metformine.

• Alternatieve medicatie overwegen.

Zelf kun je ook enkele maatregelen nemen om bijwerkingen te verminderen:

• Neem metformine in tijdens de maaltijd.

• Vermijd voedingsmiddelen die maag- en darmklachten veroorzaken, zoals koffie of producten met zoetstoffen zoals sorbitol en xylitol.

Metformine en hart- en vaatziekten

Naast het verlagen van de bloedglucosewaarden, heeft metformine een gunstig effect op de kans op ernstige hart- en vaatziekten.

Metformine is een veelgebruikt en effectief medicijn bij diabetes. Door het correct te gebruiken en eventuele bijwerkingen met een arts te bespreken, kan de behandeling zo optimaal mogelijk worden afgestemd op de persoonlijke situatie.