Zwangerschapsdiabetes: wat is het, en wat kun je doen?
Zwangerschap brengt veel veranderingen met zich mee, ook in je hormoonhuishouding. Bij sommige vrouwen leidt dat tot een tijdelijke vorm van diabetes: zwangerschapsdiabetes, ook wel diabetes gravidarum genoemd. Hoewel het meestal na de bevalling verdwijnt, vraagt het tijdens de zwangerschap om extra aandacht. Niet alleen voor je eigen gezondheid, maar ook die van je baby. In dit artikel lees je wat zwangerschapsdiabetes is, hoe je het herkent, wat de risico's zijn en wat je zelf kunt doen.
Wat is zwangerschapsdiabetes precies?
Zwangerschapsdiabetes ontstaat wanneer het lichaam tijdens de zwangerschap tijdelijk minder gevoelig wordt voor insuline. Daardoor stijgt het glucosegehalte in het bloed. De placenta produceert hormonen die insuline kunnen tegenwerken. In de meeste gevallen maakt het lichaam automatisch extra insuline aan, maar bij sommige vrouwen gebeurt dat onvoldoende. Deze vorm van diabetes ontstaat meestal in het tweede of derde trimester en komt in Nederland voor bij zo’n 3 tot 5% van alle zwangerschappen. Het wordt vaak ontdekt via een suikertest rond week 24 tot 28 van de zwangerschap.
Wie loopt er risico?
Elke vrouw kan zwangerschapsdiabetes krijgen, maar het risico is groter in de volgende gevallen:
- Je hebt overgewicht (BMI > 30)
- Je hebt een leeftijd boven de 30 jaar
- Je hebt eerder een baby gehad die meer dan 4kg woog
- Je hebt een familielid met diabetes
- Je hebt eerder zwangerschapsdiabetes gehad
- Je bent van Hindoestaanse, Marokaanse, Turkse of Surinaamse afkomst
Wat zijn de symptomen?
Het lastige is dat er bij zwangerschapsdiabetes vaak weinig of geen klachten zijn, mogelijke signalen zijn:
- Extreme dorst
- Veel plassen
- Vermoeidheid
- Meer trek in zoetigheid
- Snelle gewichtstoename
Twijfel je of je zwangerschapsdiabetes hebt? Laat jezelf testen via de verloskundige of gynaecoloog. We adviseren om ook regelmatig zelf te testen, met behulp van een bloedglucosemeter thuis.
Is het gevaarlijk?
Als zwangerschapsdiabetes niet behandeld wordt, kan het risico's opleveren zoals:
- Een te grote baby (met risico op complicaties bij de bevalling)
- Te veel vruchtwater
- Vroeggeboorte
- Hogere kans op noodzaak keizersnede
- Risico op type 2 diabetes (bij moeder én kind)
Het goede nieuws is dat met een aangepast dieet, regelmatig bloedsuikerwaardes controleren, en in sommige gevallen insuline de zwangerschapsdiabetes goed onder controle gehouden kan worden.
Hoe wordt zwangerschapsdiabetes behandeld?
De behandeling van zwangerschapsdiabetes bestaat meestal uit een combinatie van leefstijladvies, en als dat niet voldoende helpt, medicatie. De behandeling is gericht op het voorkomen van te hoge bloedsuikerwaarden, om risico's voor zowel moeder als het kind te beperken. De standaardaanpak bestaat uit:
- Voedingsadvies
Je krijgt vaak begeleiding van een diëtist. Het dieet is gericht op stabiele bloedsuikers, met langzame koolhydraten, voldoende vezels, en het vermijden van snelle suikers. - Regelmatig meten
De meeste vrouwen moeten meerdere keren per dag hun bloedsuiker controleren. Dat gebeurt vaak met de vingerprikmethode, hiervoor kan thuis een bloedglucosemeter gebruikt worden. - Beweging
Lichte tot matige inspanning, zoals wandelen, helpt om de bloedsuiker onder controle te houden, zeker na de maaltijd. - Insuline
Als de bloedsuikerwaarden ondanks voeding en beweging te hoog blijven, kan tijdelijke insuline nodig zijn. Dit wordt altijd voorgeschreven en begeleid via de zorgprofessional.
En na de bevalling?
In de meeste gevallen verdwijnt zwangerschapsdiabetes na de bevalling. Toch is het belangrijk om alert te blijven:
- Laat je na 6 tot 12 weken opnieuw testen
- Blijf letten op voeding en beweging
- Je hebt een verhoogd risico om later diabetes type 2 te ontwikkelen
Tijdelijk, maar niet onbelangrijk
Zwangerschapsdiabetes is meestal tijdelijk, maar het verdient serieuze aandacht. Gelukkig kun je er veel aan doen met de juiste begeleiding, bewuste keuzes en betrouwbare meet- en verzorgingsproducten. Met wat extra zorg voor jezelf, zorg je ook extra goed voor je baby. Ken jij iemand die zwanger is? Overweeg een bloedglucosemeter als praktisch cadeau! Je vindt onze selectie bloedglucosemeters hier.
